Кыргыз Республикасынын Саламаттык сактоо министрлиги Дүйнөлүк саламаттык сактоо уюму менен биргеликте ден соолуктун коопсуздугун камсыз кылуу боюнча жети жылдык көп сектордуу улуттук иш-аракеттер планын жана 24-36 айга артыкчылыктуу иш-аракеттер планын иштеп чыккан. Аны ишке ашыруу пандемиялык фонддун гранттык каражаттарынын эсебинен пландаштырылууда.

2023-жылдын 19-20-октябрында Бишкекте көп сектордуу жолугушуу болуп өттү. Жолугушууга ДССУ, Дүйнөлүк Банк, КР Саламаттык сактоо министрлигинин, КР Айыл-чарба министрлигинин, КР Жаратылыш ресурстары, экология жана техникалык көзөмөл министрлигинин, Финансы министрлигинин өкүлдөрү жана башка ведомстволук адистер катышышты. 

Иш-чарада, ден соолуктун коопсуздугун камсыз кылуу боюнча жети жылдык көп сектордуу улуттук иш-аракеттер планын ишке ашыруу боюнча Дүйнөлүк банк менен биргеликте каражат маселесин чечүү жолдору талкууланды.

КР Саламаттык сактоо министринин орун басары Медер Исмаилов Борбордук Азия өлкөлөрүндө “Бирдиктүү ден-соолук” аракеттеринин алкактык программасын ишке ашырууну илгерилетүү үчүн колдоо көргөзгөн катышуучуларга ыраазычылык билдирди.

“Биз көп сектордук, көп дисциплинардык жана ведомстволор аралык кызматташуу адамдын ден соолугуна коркунучтарды азайтуу жана келечектеги пандемиялардын алдын алуу үчүн абдан маанилүү экенин түшүнөбүз. Ушуга байланыштуу, Кыргыз Республикасынын Саламаттык сактоо министрлиги өлкөдө коопсуз, сергек жана туруктуу айлана-чөйрөнү түзүү боюнча прогресске жетишүүдөгү өлкөнүн артыкчылыктарын толук чагылдырган демилгелерди кабыл алууну жана "Бирдиктүү ден-соолук" ыкмаларын ишке ашырууну колдойт”,- деп билдирди.

Жолугушуунун жыйынтыгында “Бирдиктүү ден соолук” аракеттеринин алкактык программасын ишке ашырууда Дүйнөлүк банктын пандемиялык фондунун гранттык каражаттарынын эсебинен колдоо көрсөтөөрү белгилүү болду.

Ушул күндөрү Түркия Республикасынын Стамбул шаарында өтүп жаткан Түрк медицинасынын 9-конгрессинин алкагында, 20-октябрда Кыргыз Республикасынын Саламаттык сактоо министри Алымкадыр Бейшеналиев Түркия Республикасынын Саламаттык сактоо министри доктор Фахреттин Коджа менен жолугушту.

Жолугушуунун жүрүшүндө министрлер Кыргызстан менен Түркиянын саламаттык сактоо тармагындагы эки тараптуу кызматташуусунун эң актуалдуу маселелерин талкуулашты.

Кыргыз Республикасынын Саламаттык сактоо министри Алымкадыр Бейшеналиев 2020-жылы COVID-19 пандемиясынан улам убактылуу токтотулган түрк клиникаларында кыргызстандыктардын жогорку квалификациялуу медициналык жардам алуусу үчүн буга чейин берилип келген квоталарды жандандыруу маселесин көтөрдү. Кыргыз-Түрк “Достук” ооруканасынын кошумча имаратынын курулушун жүргүзүүгө азыркы учурда кыргыз тарабы даярдыктарды көрүп, ал эми түрк тарабы консультациялык жардам көрсөтүп, алдыңкы трансплантология бөлүмүн куруу боюнча тажрыйбасы менен бөлүшөөрү айтылды.

  Мындан тышкары, министр Кыргыз Республикасынын Президенти С.Н. Жапаровдун берген тапшырмасына ылайык, Саламаттык сактоо министрлигинин астында «Кыргызфармация» мамлекеттик ишканасы ачылып калкка дары-дармектерди түздөн-түз өндүрүш ишканаларынан арзан баада сатып алып жеткирүү боюнча иш жүрүп жатканын маалымдап,  Министрликтин бул багытта да тыгыз кызматташууга даяр экендигин белгиледи.

Талкуулардын жыйынтыгы боюнча Түркиянын саламаттык сактоо министри Фахреттин Коджа түрк тарап оор дартка чалдыккан кыргызстандыктар үчүн квоталарды толугу менен жаңыртуу боюнча, ошондой эле түркиялык дары-дармектерди жана медициналык буюмдарды өндүрүүчүлөргө жолугушууларды өткөрүүгө көмөк көрсөтүү мүмкүнчүлүгүн караштыраарына ишендирди.

Ошондой эле, жолугушуунун жыйынтыгында Кыргыз Республикасынын Өкмөтү менен Түркия Республикасынын Өкмөтүнүн ортосундагы 2018-жылдын 30-августундагы №303 Түркия Республикасында медицина жана медициналык адистиктер боюнча билим алып жаткан Кыргыз Республикасынын жарандары жөнүндө макулдашууну ишке ашыруу максатында, 20 дарыгер, андан тышкары медайымдар Түркия Республикасында билимин жогорулатууга бараары макулдашылды.

Бүгүн, 20-октябрда Бишкекте Республикалык клиникалык жугуштуу оорулар ооруканасынын кызматкерлерин окутуу боюнча үч жылдык долбоордун жыйынтыктоочу этабынын алкагында сертификаттарды тапшыруу аземи өттү. 

Бул тренинг Корей Эл аралык Кызматташтык Агенттигинин KOICA колдоосу менен Инха университетинин ооруканасы (Корея Республикасы) тарабынан «Республикалык клиникалык инфекциялык оорукананын персоналынын потенциалын жогорулатуу» программасынын алкагында уюштурулган.

        Республикалык клиникалык жугуштуу оорулар оорукананын башкы дарыгери Гүлжигит Аалиев 3 жылдык квалификацияны жогорулатуунун аркасында өзгөчө кырдаалдарда медициналык жардамдын сапаты жакшырып, өлүмдүрдөн азайганын белгиледи. КРДС (курч респиратордук дистресс-синдром) менен ооруган бейтаптарды диагностикалоо жана дарылоо, өзгөчө кырдаалдагы бейтаптарды башкаруу алгоритмдери темасында окуу куралдары басылып чыккан. Алынган билимдер республиканын дарыгерлерине да окутулуп жатат. Бул 3 жылдык кызматташуунун алкагында Клиникалык жугуштуу оорулар ооруканасы көчмө кычкылтек концентраторун, ошондой эле симуляциялык тренингдерди өткөрүү үчүн манекендерди алды.

Ошондой эле Республикалык клиникалык оорукана менен Инха клиникасынын ортосунда медицина кызматкерлерин окутуу жана Кыргыз Республикасынын Республикалык клиникалык жугуштуу оорулар ооруканасын кеңейтүү боюнча техникалык-экономикалык негиздемелерди жүргүзүү аркылуу мындан аркы кызматташуу боюнча өз ара түшүнүшүү жөнүндө меморандумга кол коюлду.

Сертификаттарды тапшыруу аземи Корея Республикасынын Кыргыз Республикасындагы Атайын жана Ыйгарым укуктуу элчиси Ли Вонджэ, KOICA кеңсесинин директору Ли Чжон Су, Инха университеттик ооруканасынын башкы дарыгердин медициналык иштер боюнча орун басары Чой Сон Гындын катышуусунда өттү.

Ушул күндөрү Түркия Республикасынын Стамбул шаарында өтүп жаткан түрк медицинасынын 9-конгрессинин алкагында Кыргыз Республикасынын Саламаттык сактоо министри Алымкадыр Бейшеналиев Кувейт мамлекетинин саламаттык сактоо министри доктор Ахмад Аль-Авади менен эки тараптуу жолугушуу өткөрдү.

Жолугушууда тараптар саламаттык сактоо тармагындагы кызматташууну талкуулашты. КРнын Саламаттык сактоо министри кесиптешин Кыргызстанга келип, эки тараптуу кызматташууну кеңейтүүгө чакырды. Алымкадыр Бейшеналиев белгилегендей, Кувейт Кыргызстандын саламаттык сактоо тармагына кайрымдуулук фонддору аркылуу жигердүү колдоо көрсөтүп келет. Атап айтканда, «Центр Ас-Сафа» бейөкмөт уюму республика боюнча саламаттык сактоо уюмдарын материалдык-техникалык жактан жабдууну жакшыртуу боюнча иштерди жүргүзүүдө.

Өз кезегинде Кувейттин Саламаттык сактоо министри Ахмад аль-Авади дагы Кувейттин «Ас-Сафа» сыяктуу эл аралык кайрымдуулук фонддору оорукана куруу долбоорлорун кыйынчылыксыз активдүү ишке ашырып жатканын жана Кувейттен келген дарыгерлер бригадасы бекер медициналык жардам көрсөтүп жатканын баса белгиледи.

Жолугушуунун жыйынтыгында тараптар медициналык тейлөөнү уюштурууну жакшыртуу жана тажрыйба алмашуу жаатында кызматташуу боюнча меморандумду иштеп чыгууну макулдашты.

2023-жылдын 20-22-октябрында Түркия Республикасынын Стамбул шаарында Түркия Республикасынын негизделгенинин 100 жылдыгына арналган 9-Бүткүл дүйнөлүк түрк медицинасынын конгресси өтүүдө. Конгресске сегиз саламаттык сактоо министри, ошондой эле 21 өлкөнүн делегаттары катышууда.

Кыргызстандан КР саламаттык сактоо министри Алымкадыр Бейшеналиев баштаган республиканын саламаттык сактоо уюмдарынын жетекчилери катышууда.

Пленардык жыйында сүйлөгөн сөзүндө министр боордош түрк элине ден соолук, тынчтык жана бакубатчылык каалады. «Өлкөлөрүбүздүн ортосундагы кызматташуу терең туугандык тамырларга ээ жана бүгүнкү Конгресс биздин мамилелерибизди андан ары өнүктүрүүгө жана бекемдөөгө болгон жалпы каалообуздун чагылышы болуп саналат. Ошондой эле саламаттык сактоо тармагында тыгыз кызматташуу биз үчүн өтө маанилүү экендигин жана көп жылдардан бери актуалдуулугун жоготпой келе жаткандыгын өзгөчө белгилегим келет. Кыргыз-Түрк “Достук” ооруканасы биздин өлкөлөр ортосундагы достуктун, кызматташтыктын жана колдоонун жаркын үлгүсү болуп саналат”, - деп белгиледи Алымкадыр Бейшеналиев.

Конгрессте түрк мамлекеттеринин саламаттык сактоо министрлеринин эки тараптуу жолугушуулары өтөт. Ошону менен бирге дүйнөлүк жеткирүү чынжырларында кызматташуунун туруктуу моделдерин түзүү, саламаттык сактоо боюнча изилдөөлөр (вакциналар-дары-диагностика), санариптик трансформация жана жасалма интеллект, залалдуу шишиктер, сейрек кездешүүчү оорулар, геном жана анын келечеги боюнча илимий жолугушуулар болору күтүлүүдө. 

2023-жылдын 18-октябрында Кыргыз Республикасынын Саламаттык сактоо министри Алымкадыр Бейшеналиев Бүткүл дүйнөлүк саламаттык сактоо уюмунун (ДССУ) Кыргызстандагы өкүлү Ливиу Ведраско менен бирге Аламүдүн районунда жайгашкан “Арчалы” мамлекеттик мекемесине барды. Чүй облусунун району. Ал жерде балдарды реабилитациялоо үчүн медициналык мекеме түзүү пландалууда.

ДССУнун өкүлү медициналык тез жардам көрсөтүү үчүн саламаттык сактоо уюмуна дары-дармектерди жана медициналык буюмдарды тапшырды. Ошондой эле кан басымын, кандагы глюкозаны, гемоглобинди жана зааранын негизги анализдерин өлчөө үчүн керектүү медициналык жабдууларды камтыган медициналык баштыктар берилди. Баштыктарда ошондой эле пульсоксиметрлер, термометрлер, турникеттер жана кол чырактар бар. Мындан тышкары, түйүлдүктүн жүрөк кагышын аныктоо үчүн кардиотокографтар да  камтылган.

Министр Саламаттык сактоо министрлигинин калкка медициналык кызмат көрсөтүүнүн сапатын жогорулатуу боюнча демилгелерин ар тараптуу колдогону үчүн ДССУга ыраазычылык билдирди. Ал ошондой эле Кыргызстандын калкынын саламаттыгынын кызыкчылыгында өз ара пайдалуу кызматташууну улантууга даяр экендигин баса белгиледи.

18-октябрда Бишкекте медайымдык жана акушерлердин “Кыргызстандагы жугуштуу эмес оорулардын алдын алууда жана башкарууда үй-бүлөлүк медайымдардын учурдагы жана келечектеги ролу” аттуу саясий диалог болуп өттү.

Жыйынга Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин депутаты Жылдыз Садырбаева, Кыргыз Республикасынын Саламаттык сактоо министри Алымкадыр Бейшеналиев, министрдин орун басары Медер Исмаилов, ДССУнун жана медициналык ассоциациялардын өкүлдөрү катышты.

Диалогдун жүрүшүндө медайымдар менен камсыздоо маселелери, медайымдардын жана акушердик кесиптин билим берүүсүндөгү жүргүзүлүп жаткан реформалар, адистердин практикалык муктаждыктары, медайымдардын илимий ишмердүүлүгү талкууланды.

Кыргыз Республикасынын Саламаттык сактоо министри Алымкадыр Бейшеналиев өз сөзүндө медайымдардын күжүрмөн эмгегин белгиледи. Алар күнү-түнү өз постторунда болуп, ар бир бейтапты тыкыр көзөмөлдөп, дарыгерлердин көрсөтмөлөрүн так аткаруу менен гана эмес, аларга колдоо көрсөтүү менен да ооруну жеңүүгө жардам беришет.

Ошондой эле, саясий диалогдун жүрүшүндө министр Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин депутаты, «Ата-Журт Кыргызстан» фракциясынын лидеринин орун басары Садырбаева Жылдыз Эсенбековнаны медайымдардын жана акушерлердин улуттук элчиси кызматына көрсөтүүнү жарыялады. Бул наам Жылдыз Эсенбековнага Кыргызстандын медицина кызматкерлеринин укуктарын коргоо боюнча узак мөөнөттүү иш алып баргандыгын, медайымдардын жана акушеркалардын ишмердүүлүгүн өнүктүрүү боюнча миссияны мындан ары да колдоо ниетин эске алуу менен ыйгарылды.

Улуттук элчи Жылдыз Садырбаева учурда медициналык кадрлардын жетишсиздигин белгилеп, медайымдардын жана акушерлердин ролун жогорулатууга кубанычта болорун белгиледи.

2023-жылдын 18-октябрында КР саламаттык сактоо министри  Алымкадыр Бейшеналиев  Япония Өкмөтүнүн “Чөп тамырлары жана адам коопсуздугу” гранттык программасынын алкагында төрт грант-келишимге кол коюу аземине Кыргыз Республикасындагы Япониянын Атайын жана толук ыйгарым укуктуу элчиси  Года Хидэки мырза, ошондой эле республиканын саламаттык сактоо уюмдары - грант алуучулардын жетекчилери менен биргеликте катышты.

Жогоруда аталган долбоордун алкагында Ат-Башы районунун Жалпы дарыгерлерлик практика борбору жалпы суммасы 86 697 АКШ долларын түзгөн комплектиси менен лапароскоп алат.  Аксы ЖДПБсынын №11 ҮДТсы жалпы суммасы 58 197 АКШ долларын түзгөн стационардык УДИ аппаратына ээ болот. Шаардык медициналык тез жардам балдар клиникалык ооруканасы жалпы суммасы 85 947 АКШ долларын түзгөн балдардын наркоздук-дем алдыруучу аппараты, ошондой эле  балдар жана жаңы төрөлгөн балдар үчүн ӨЖД аппараттары менен жабдылат. Үч-Коргон ЖДПБсы жалпы суммасы 89 667 АКШ долларын түзгөн  лапароскопту комплектациясы менен алмакчы. 

Иш-чаранын жүрүшүндө Кыргыз Республикасындагы Япониянын Атайын жана толук ыйгарым укуктуу элчиси  Года Хидэки мырза, Япония Өкмөтүнүн “Чөп тамырлары жана адам коопсуздугу” гранттык программасынын алкагында 1996-жылдан тарта КР саламаттык сактоо системасына 12 млн ашуун АКШ  доллары өлчөмүндөгү жардам көрсөтүлгөндүгүн белгиледи. 

Өз кезегинде саламаттык сактоо министри Алымкадыр Бейшеналиев   элчи мырзага жана Япониянын Өкмөтүнө Кыргызстандын саламаттык сактоо тармагына көрсөткөн жардамы үчүн чоң ыраазычылык билдирди. «Мен өзүмдүн 40 жылдык хирургиялык тажрыйбамда иште лапароскоптун болушу канчалык маанилүү экендигин билем. Эми алыскы райондордун жашоочуларына операцияларды жасоо үчүн областтык борборго же Бишкекке келүүнүн кереги жок. Бишкек ш., балдар ооруканасы күн сайын балдарга 40-50гө жакын операция жасайт жана наркоздук-дем алдыруучу аппарат, ӨЖД аппараты ал жерде керек болчу. Алган заманбап жабдуулар республиканын калкына медициналык жардам көрсөтүүнүн сапатын кыйла жакшыртууга жардам берет», - деп белгиледи министр.

Бүгүн, 2023-жылдын 18-октябрында, Кыргыз Республикасынын Саламаттык сактоо министри Алымкадыр Бейшеналиев Бишкек шаарындагы №7 үй-бүлөлүк медицина борборундагы балдар амбулаториялык бөлүмүнүн ачылыш аземине катышты.

Жаңы ачылган балдар бөлүмүндө педиатрлардан тышкары ЛОР, невропатолог, окулист сыяктуу дарыгерлер бейтаптарды кабыл ала башташты.

Министр эне менен баланын ден соолугу КР Саламаттык сактоо министрлигинин ишиндеги артыкчылыктуу багыттардын бири экенин, ал эми педиатриялык бөлүмдөрдүн ачылышы мамлекеттин балдардын ден соолугуна  болгон камкордугунун көрсөткүчү экенин баса белгиледи. Бишкек шаарынын балдар калкын өз убагында, сапаттуу жана квалификациялуу медициналык жардам менен камсыздоо максатында Бишкек шаарынын төрт районунда ҮМБнын алдында балдардын амбулаториялык бөлүмдөрүн уюштуруу чечими кабыл алынды. «Республика боюнча бизде 2,5 миллионго жакын бала бар, алардын көбү ички миграцияны эске алганда борбордо жашашат. Жыл сайын КРВИ жана сасык тумоо маалында Шаардык балдар ооруканасына жана Эне жана баланы коргоо улуттук борборуна кезек күтүүлөр катталып, кайрылгандардын басымдуу бөлүгүн амбулатордук дарыланууга муктаж болгондор түзөт. Жаңы балдардын амбулаториялык бөлүмдөрүнүн ачылышы биринчиден, ооруканалардын жүгүн азайтып, кезек күтүүнү азайтат, алардын ишин жакшыртат. Жаш балдар амбулаториялары зарыл жабдуулар жана тажрыйбалуу кызматкерлер менен камтылган. Педиатриялык бөлүмдөрдүн оңой жете турган жерде болушу ата-энелердин жашоосун жеңилдетип, балдарына тез арада медициналык жардам алууга мүмкүндүк берет. Мындан тышкары, өз учурунда медициналык кызматтарды алуу оорулардын алдын алууга жана көйгөйлөрдү эрте аныктоого жардам берет. Жакынкы арада республиканын башка аймактарында да ушундай эле балдар кабылдамаларын ачуу пландалууда», - деди Саламаттык сактоо министри Алымкадыр Бейшеналиев.

Маалымат үчүн:

Бишкек шаарында 4 балдар амбулаториясы уюштурулган: №7 Үй-бүлөлүк медицина борборунун филиалында: Киев көч., 154; № 1 Үй-бүлөлүк медицина борборунун филиалында Фучик көч., 13; №4 Үй-бүлөлүк медицина борборунун филиалында, Бөкөнбаев көч., 61; № 6 Үй-бүлөлүк медицина борборунун филиалында, Тыныстанова көч., 1.

Суроолор боюнча ҮМБнын жетекчилерине кайрылсаңыздар болот.

• Тенизбаева Асель Тенизбаевна, №6 ҮМБнын директору, Октябрь району. Тел.: +996 555 928 392;

• Касымалиева Айнагул Касымалиевна, № 4 ҮМБнын директору, Свердлов району. Тел.: +996 555 951 459;

• Чарабаева Дамира Алтынбековна, №7 ҮМБнын директору, Биринчи Май району. Тел.: +996 550 151 528;

• Сатаев Чоро Болотбекович, Ленин району, №1 ҮМБнын директору. Тел.: +996 772 667 319.

2023-жылдын 17-октябрында Кыргыз Республикасынын Саламаттык сактоо министри Алымкадыр Бейшеналиев «Фарма Нур» фармацевтикалык заводуна иш сапары менен барды.

Иш сапардын алкагында министр «Фарма Нур» ЖЧКсы чыгарган дары-дармектердин өндүрүш процесси менен таанышты. Министрге таблеткаларды, капсулаларды жана флакондордо инъекциялык порошок чыгарууга адистешкен өндүрүш участоктору жана лабораториялардын иши тааныштырылды.

«Фарма Нур» ЖЧКсы 30га жакын дары-дармектерди чыгарат, алардын айрымдары эң керектүү дарылардын тизмесине кирген. Мисалы, цефтриаксон, ампициллин, глицин, каптоприл, диклофенак, кетопрофен, азитромицин, димедрол жана башка дарылар.

     Министр Кыргыз Республикасынын Саламаттык сактоо министрлиги менен ата мекендик өндүрүүчүлөрдүн ортосундагы эки тараптуу кызматташуу калкты сапаттуу, арзан дары-дармектер менен камсыз кылууда маанилүүлүгүн белгиледи. Ал ошондой эле республиканын саламаттык сактоо уюмдарынын муктаждыктарын канааттандыруу үчүн фармацевтикалык заводдун өндүрүштүк кубаттуулугун жогорулатуунун маанилүүлүгүнө токтолуп, өлкөнүн саламаттык сактоо уюмдары менен тыгыз кызматташууга чакырды. «Кыргыз Республикасынын Саламаттык сактоо министрлигинин алдында республика боюнча 40тан ашык мамлекеттик дарыканаларды уюштуруу боюнча чоң пландар бар, анын аркасында калк сапаттуу жана ошол эле учурда арзан дары-дармектер менен камсыз болот. Бул багытта ата мекендик ишканалар менен кызматташууга кубанычтабыз”, - деди министр.

Өз кезегинде «Фарма Нур» ЖЧКсы саламаттык сактоо министри Алымкадыр Бейшеналиевге импортту алмаштыруу стратегиясын иштеп чыгуу жана маанилүү дары-дармектерди чыгарууну көбөйтүүгө даярдыгы тууралуу маалымат берди.

«Фарма Нур» фармацевтикалык заводу эл аралык GMP стандартына жана ISO 9000 сериясынын стандартына ылайык курулган. Ишкана Түштүк Корея, Германия, Аргентина жана Кытайда чыгарылган заманбап компьютерлештирилген жабдуулар менен жабдылган.

2023-жылдын 15-октябрында Кыргызстандын Саламаттык сактоо министри Алымкадыр Бейшеналиев менен «Ас-Сафа» Кувейт кайрымдуулук фондунун негиздөөчүсү, шейх Мухаммад Абдурахман Альшаянын жолугушуусу болуп, анда саламаттык сактоо тармагындагы кызматташуу талкууланды. Улуттук эне жана баланы коргоо борборунун базасында гемодиализ бөлүмүн куруу сунушу негизги пункттардын бири болду. Министр республиканын алыскы аймактарын кошкондо медициналык уюмдардын материалдык-техникалык базасын жакшыртууга колдоо көрсөткөндүгү үчүн ыраазычылык билдирди.

Бул жолугушуу калкка медициналык жардам көрсөтүүнүн сапатын жогорулатууда Кыргыз Республикасынын Саламаттык сактоо министрлиги менен коомдук уюмдардын өнөктөштүгүнүн маанилүүлүгүн белгилейт. Тараптар саламаттык сактоо системасын мындан ары жакшыртуу жана жарандарга сапаттуу медициналык кызмат көрсөтүү максатында келечекте жемиштүү кызматташууга үмүт артышты.

Республикалык иммунопрофилактика борборунун маалыматына ылайык, жылдын башынан бери 2842 адам кызамык менен ооруган, алардын басымдуу бөлүгүн 4 жашка чыга элек балдар түзөт. Ушуга байланыштуу кызамыкка жана кызылчага каршы кошумча эмдөө өнөктүгү уланууда. Бул өнөктүк 2023-жылдын 18-сентябрында вирус өзгөчө кеңири жайылып жаткан аймактарда – Бишкек, Ош шаарларында, Ош жана Чүй облустарында башталган. Төрт жуманын ичинде 450 миңден ашуун бала вакцина алышты.

Эмдөө 9 айдан 7 жашка чейинки курактагы балдар арасында буга чейин эмделгенине же кызамык жана кызылча менен оорусуна карабастан жүргүзүлүп жатат. Эмдөө өнөктүгү ЮНИСЕФ менен Дүйнөлүк саламаттык сактоо уюмунун колдоосу алдында өтүүдө.

Ооругандардын көбү Бишкек шаарында (757 адам), Ош шаарында (321 адам), Ош облусунда (670 адам), Чүйдө (389 адам) жана Жалал-Абад шаарында (440 адам) жашайт.

Вирус кеңири жайылган Ош шаарында жана Ош облусунда инфекцияны жуктурган учурлар кыйла төмөндөдү жана жумасына эң көп дегенде 5 учур катталып калды. Бишкекте жана Чүй облусунда кызамыкка каршы кошумча иммунизациялоого тартуунун деңгээли төмөн болгондуктан кырдаал курч бойдон кала берүүдө жана жумасына 20дан 50гө чейин учур катталып жатат.

Жалпысынан алганда, кызамык боюнча кырдаал курч бойдон кала берүүдө. Окуу жылынын башталышы менен жалпы билим берүүчү мектептердин окуучуларынын жана бала бакчага баргандардын арасында оорулар көбөйдү. Балдар топтолгон жамааттарда вирустун алдын алуу үчүн эмделбеген балдарды мындай жамааттарга киргизбөө боюнча санитардык көрсөтмөлөр жөнөтүлдү.

Вирустун жайылышын токтотуу үчүн эмделгендердин көрсөткүчү 95 пайыздан жогору болууга тийиш.

Кызамык – бул коркунучтуу жана өтө жугуштуу вирустук оору, аны айыктыра турган дары жок, ал эми анын оор түрү өлүмгө алып келиши мүмкүн.

Профилактикалык эмдөөдөн өтпөгөн балдар жана чоңдор тобокелдик зонасында болушат. Оорудан вакцина гана коргой алат.

____

Урматтуу ата-энелер! Балдарды өз убагында эмдөө балдар жүргөн жамааттарда эпидемиянын алдын алат жана чоң адамдарга вирусту жуктуруу тобокелдигин азайтат. Чоң адамдар бул ооруну балдарга караганда өтө оор көтөрүшөт. Мындан улам балдарды пландуу эмдөө калктын башка катмарларын да кызамыктан коргоого шарт түзмөкчү.

Бүгүн, 2023-жылдын 14-октябрында, Кыргыз Республикасынын Саламаттык сактоо министри Алымкадыр Бейшеналиев Чүй облусунун Сокулук айылында жайгашкан «Биовит» ЖЧКсынын фармацевтикалык заводуна барды.

Иш сапардын алкагында министр компаниянын өндүрүш процесстери, инновациялык технологиялар жана дары-дармектерди өндүрүүдө колдонулган сапатты көзөмөлдөө менен таанышты.

Заводдун башкы директору Рахим Бабаев министрге экскурсия жасап, GMP шарттарына жооп берген өндүрүш цехтерин, эл аралык стандартка лайык аккредитацияланган ISO 17025 лабораториясын, курулуп жаткан жаңы заводду жана дары-дармек сактоочу кампаны көрсөттү.

Алгач министр таблетка жана капсула түрүндөгү генерикалык дарыларды чыгаруучу цехти көрүп чыгып, таблетка, капсула, порошоктордун даярдалышы менен таанышты. Завод стерилдүү эмес генерикалык дарылардын 90дон ашык түрүн чыгарат: таблеткалар, капсулалар, порошоктор, суспензиялар жана сироптор. Цехтер кымбат баалуу өндүрүш жабдуулары жана HVAC системасы (жылытуу, желдетүү, кондиционерлөө жана абаны тазалоо системалары) менен жабдылган. Өндүрүш цехтери GMP стандарттары боюнча иштейт. Андан соң ISO 17025 эл аралык стандартынын талаптарына ылайык аккредитацияланган дары-дармек каражаттарынын сапатын контролдоо боюнча заманбап лабораторияны көрсөтүштү жана стерилдүү дарыларды: ири көлөмдөгү парентералдык эритмелерди, көз тамчылар. Белгилей кетсек, мындай долбоор Кыргызстанда биринчи жолу ишке ашырылып жатат.

Министр «Биовит» ЖЧКсынын өндүрүш көлөмүн көбөйтүү жана дары-дармектердин ассортиментин кеңейтүү боюнча пландарын колдоп, жактырды. «Биовит» ЖЧКсы 20 жылдан ашык өндүрүштүк ишмердүүлүгүндө продукциянын ассортиментин кеңейтип гана тим болбостон, башка сатуу рынокторун да өнүктүрдү – Россия, АКШ, Түркия, Германия, Чехияга продукцияны импорттоочу болуп саналат. Өндүрүлгөн дары-дармек каражаттарынын ассортименти кеңейүүдө, ошол эле учурда ички дары-дармек рыногуна дары-дармектердин сапаты талаптагыдай кепилдик менен импорттолгон аналогдордон төмөн баалар сунушталууда.

Саламаттык сактоо министринин «Биовит» ЖЧК фармацевтикалык компаниясына болгон иш сапары саламаттык сактоо сектору менен фармацевтика тармагынын өз ара аракеттенүүсүн бекемдөөгө багытталган маанилүү окуя болду.

Иш сапар ошондой эле өлкөдөгү фармацевтика тармагын өнүктүрүүнү жөнгө салуу жана стимулдаштыруу маселелерин талкуулоого мүмкүнчүлүк түздү. Министр жана компания өкүлдөрү дары-дармектердин жеткиликтүүлүгү, продукциянын коопсуздугу жана натыйжалуулугу, ошондой эле жаңы дарыларды изилдөө жана иштеп чыгуу сыяктуу маанилүү аспектилерди талкуулашты.

«Биовит» ЖЧКсы саламаттык сактоо менен фармацевтика тармагынын калкты сапаттуу жана жеткиликтүү медициналык продуктылар менен камсыз кылууга багытталган кызматташуусунун маанилүүлүгүн баса белгиледи.

2023-жылдын 13-октябрында Кыргыз Республикасынын Саламаттык сактоо министри Алымкадыр Бейшеналиевдин Ысык-Көл облусуна болгон жумушчу сапарынын алкагында Ысык-Көл облусунун Тамчы айылында жайгашкан «Тез жардам» пунктунун имаратынын курулушунун жүрүшү менен таанышты.

Бул курулуш Ысык-Көл райондук мамлекеттик администрациясынын демилгеси жана «Ас-Сафа Центр» бейөкмөт уюмунун каржылык колдоосу менен быйыл жайында башталган. Бардык керектүү жабдыктар менен камсыздалган имаратта реанимация бөлүмү, чакан операциялык бөлмө жана тез медициналык жардам борбору да уюштурулат. Объекттин курулушун бүткөрүп, келерки жылы пайдаланууга берүү күтүлүүдө.

Өз кезегинде Ысык-Көл районунун Жалпы дарыгерлик практика борбору медициналык кадрлар менен камсыз кылуу милдетин алат.

2023-жылдын 13-октябрында Саламаттык сактоо министри Алымкадыр Бейшеналиев Балыкчы шаарында болуп, Балыкчы Жалпы дарыгерлик практика борборундагы компьютердик томография борборунун иши менен таанышты. 

Балыкчы ЖДПБнын жетекчилигинин маалыматына ылайык, Компютердик томографиянын толук кандуу ишке киргенине 3 күн болуп, бул аралыкта алты бейтап диагностика өткөнүн маалымдашты.

Бул компьютердик томография борбору «Кыргыз Республикасынын саламаттык сактоо уюмдарында компьютердик томография аппараттарын орнотуу» МЖӨ долбоорунун алкагында жеке өнөктөш тарабынан орнотулду. 

Кызматтын баасы жеке клиникаларга караганда арзан болот. Инвестициянын көлөмү 5 миллион АКШ долларын түздү, долбоор инвестордун катышуусу менен 15 жылга ишке ашырылат. 

Балыкчы шаарына жакын жайгашкан айылдардын тургундары, анын ичинде Чүй жана Нарын облустарынын тургундары компьютердик томография борборунун кызматы менен пайдалана алышат. Буга чейин Балыкчы шаарында компьютердик томография жок болгондуктан, бейтаптар Бишкекке же Караколго барууга аргасыз болушкан.

2023-жылдын 13-октябрында Кыргыз Республикасынын Саламаттык сактоо министри Алымкадыр Бейшеналиев Ысык-Көл облусуна иш сапары менен барды. Иш сапардын алкагында министр Кочкор райондук Жалпы дарыгерлик практика борбордо, Нарын облустук бириккен ооруканасында, ошондой эле Балыкчы, Ысык-Көл райондук, Ананьево, Түп Жалпы дарыгерлик практика борборлорунда жана Ысык-Көл облусунда Үй бүлөлүк медицина борборунда болуп, саламаттыкты сактоо уюмдарынын иши менен таанышты.

Иш сапардын жыйынтыгында министр калкты арзан баада сапаттуу жана жеткиликтүү дары-дармектер менен камсыз кылуу максатында Нарын жана Ысык-Көл облустарындагы мамлекеттик саламаттык сактоо уюмдарында мамлекеттик дарыканаларды уюштуруу иштерин баштоону тапшырды. Ал белгилегендей, мамлекеттик дарыканалардын ачылышы калктын дары-дармек менен камсыз болушуна байланыштуу көйгөйлөрүн чечүүнүн бир жолу.

Буга чейин министр Ош облусуна болгон иш сапарынын жыйынтыгында республиканын саламаттык сактоо уюмдарынын жетекчилерине октябрь айынын аягына чейин саламаттык сактоо мекемесинин аймагында мамлекеттик дарыканаларды уюштуруу үчүн орундарды аныктоо тапшырмасын берген. Андан ары бул дарыканаларды дары-дармек менен камсыздоо иштери жүргүзүлөт.

Оорулардын алдын алуу жана мамлекеттик санитардык-эпидемиологиялык көзөмөл департаменти сасык тумоо, КРВИ жана коронавирустук инфекцияга чалдыгуу боюнча жума сайын мониторинг жүргүзөт.

     Үстүбүздөгү жылдын 40-жумасында (03.10 - 08.10.23) сасык тумоо жана КРВИ менен ооругандардын жумалык мониторингинин маалыматы боюнча республика боюнча 4408 КРВИ катталган, и.к. өткөн жумага салыштырмалуу 62,5 (39-жума 4563 учур 64,7) КРВИ менен ооругандардын 1,0%га азайганы байкалган. Бардык оорулардын 61,1%ы 14 жашка чейинки балдар түзөт (2693 учур).

Учурда сасык тумоого каршы вакциналар республиканын бардык аймактарына таратылып, сасык тумоого каршы эмдөө иштери жүрүп жатат жана биринчи кезекте тобокелдик тобундагы адамдар эмделет.

Бишкекте - 2177, Чүй облусунда - 14704, Нарын облусунда - 444, Ош облусунда - 474, Ысык-Көл облусунда - 3546, Талас облусунда - 626, Жалал-Абад облусунда - 1409, Чүй облусунда - 14704, Ошто - 515 эмделген, бардыгы болуп 38 599 адам. Баткен облусунда эмдөө 09.10.2023-ж башталды.

Кошумчалай кетсек, эмдөө Бишкек шаарында төмөнкү жеке медициналык борборлордо акы төлөнүүчү негизде жүргүзүлөт: Малыш МБда; Гиппократ; Эдельвейс; Кроха; Клиника 312; МБ "KG"; ЦАДМИР; Интермедикал; Авиценна.

Ошондой эле, ОААжМСЭКБ жума сайын коронавирустук инфекцияга мониторинг жүргүзүп, мониторингге ылайык, 6 учур катталганын белгилейт. Коронавирус инфекциясы боюнча абал туруктуу деп бааланууда.

10-сентябрда КР Саламаттык сактоо министри Алымкадыр Бейшеналиев Бишкек шаарынын Перинаталдык борборуна барды. Борбордун башкы дарыгери менен биргеликте кабыл алуу бөлүмүн, кош бойлуу аялдардын патологиясы, неонаталдык реанимация бөлүмдөрүн, операциялык бөлүмүн, клиникалык диагностика бөлүмүн кыдырып чыгып, саламаттык сактоо уюмунун иши менен таанышты. маалымат бөлүмүнө кирип, анда саламаттык сактоодогу санариптик чечимдерди ишке ашыруу боюнча иштердин жүрүшү менен таанышты.

   Иш сапардын жүрүшүндө башкы дарыгер Жамила Марипова Перинаталдык борбордун иши боюнча маалымат берди. Борбордо 385 керебет иштеп, 444 кызматкер эмгектенип келерин маалымдады. 2023-жылдын 9 айында 17 421 бейтап кабыл алынып, 7 336 төрөт катталып, 7 407 бала төрөлгөн, анын ичинен 856 ара төрөлгөн, 4 үч эм, 131 эгиздер төрөлгөн. Акыркы 2 жылда Шаардык Перинаталдык борбордун төрөт бөлүмүндө, балдар реанимациясында, төрөт бөлүмүндө оңдоо иштери жүргүзүлүп, тепкичтер, имараттын фасады, жылытуу системасы оңдолду. Жаңы төрөлгөн ымыркайлар үчүн жабдуулар жана лабораториялар сатылып алынганын белгиледи.

Бишкек шаардык перинаталдык борборго болгон иш сапарынын жыйынтыгында министр кош бойлуу аялдарга, төрөт учурундагы жана төрөттөн кийинки аялдарга шарт түзүү максатында керебеттердин мүмкүнчүлүктөрүн карап чыгуу тапшырмасын берди. Төрөттүн жана жаңы төрөлгөндөрдүн электрондук каттоосун ишке ашырууну тездетүүнү тапшырды.

Бүгүн, 2023-жылдын 9-октябрында, Кыргыз Республикасынын Саламаттык сактоо министри Алымкадыр Бейшеналиев Улуттук госпиталдын оториноларингология (ЛОР) бөлүмүндө болуп, бөлүмдүн иши менен таанышты. ЛОР бөлүмү кулак, мурун, тамак патологиясы менен ооруган бейтаптарга адистештирилген медициналык жардам көрсөтүү боюнча үчүнчү баскычтагы бөлүм болуп саналат.
Аталган бөлүмдүн башчысы Жолчубек Джумабаев билдиргендей, 60 орундуу бөлүмдө жылына 3 миңге жакын бейтап дарыланып, 3,5 миң операция жасалат. Бөлүм ЛОР патологияларын жана ириңдүү-сезгенүү ооруларынын татаал формаларын, ошондой эле ЛОР органдарынын онкопатологиясы менен ооруган бейтаптарды пландуу жана шашылыш дарылоону өткөзөт. Бөлүм Бишкек шаарында жана республика боюнча 24 саат бою шашылыш оториноларингологиялык жардам көрсөтөт.
Ошондой эле керебеттин жетишсиздигине байланыштуу көйгөйлөр айтылды. Бишкек шаарынын калкынын көбөйүшүнө жана ошого жараша дарыланууга кайрылгандардын санынын көбөйүшүнө байланыштуу бөлүм акыркы мезгилде күчөтүлгөн жүктөм менен иш алып барууда жана министрден бөлүмдүн керебеттүүлүгүн жогорулатууга көмөк көрсөтүүнү өтүндү. Бөлүмдү микроскоп, ЛОР комбайны, эндоскоп, приборлор жана операциялык столдор менен жабдуу боюнча.
ЛОР бөлүмүнүн иши менен таанышуунун жыйынтыгында Алымкадыр Бейшеналиев Улуттук госпиталдын жетекчилигине КММАнын, КРСУнун, КММКДжКДнун ЛОР оорулары бөлүмдөрүн оптималдаштыруу аркылуу керебеттердин санын жогорулатуу боюнча иштерди жүргүзүүнү жана Саламаттык сактоо министрлигине сунуштарды киргизүүнү тапшырды. Ошону менен бирге бөлүмдүн материалдык-техникалык базасын жакшыртууга көмөк көрсөтүүгө убада берди.

2023-жылдын 3-октябрынан 12-октябрына чейин онколог-маммолог, гинеколог, терапевт жана УДИ-адистен турган медицина кызматкерлеринин мультидисциплинардык командасы Лейлек районундагы аялдарга жана өспүрүм кыздарга акысыз кеп-кеңеш беришет жана текшеришет. Ал эми 13-21-октябрга чейин мобилдик клиника Баткен районунун алыскы айылдарына барат.  

Жылдын башында «Үй-бүлөнү пландоо кыргыз альянсы» коомдук уюму Улуу Британиянын Өкмөтүнүн жана БУУнун Калк жайгаштыруу фондунун (ЮНФПА) техникалык колдоосу астында мамлекеттик жана улуттук өнөктөштөр менен биргеликте клиниканын аялдар жана өспүрүм кыздар үчүн энелик, репродуктивдик ден соолук жаатындагы кызматтарын көрсөтүү үчүн иш-сапарларын уюштурган. Мобилдик клиниканын иши  “Баткендин аялдарын жана кыздарын комплекстүү колдоо” долбоорунун алкагында уюштурулган болчу. 2023-жылдын февраль айынан март айына чейин мобилдик клиника Баткен областынан айылдарында болду жана 17 күндүн ичинде дарыгерлердин командасы 2800дөн ашуун аялга жана өспүрүм кыздарга акысыз кеп-кеңештерди берди жана текшерди. Иштин жыйынтыгы боюнча, чек арадагы айылдардын жашоочулары областтын алыскы айылдарына адистердин ушундай иш-сапарларын үзгүлтүксүз уюштуруп турууну өтүнүштү. 

2023-жылдын октябрь айында Баткен областында аялдар жана өспүрүм кыздарга медициналык адистердин кеп-кеңештерин, алыскы айылдардын медицина кызматкерлеринин потенциалын жогорулатууну,  гендердик зомбулук жана репродуктивдик ден соолук көйгөйлөрүн чечүүдө калктын позитивдүү социалдык жана гендердик ченемдер тууралуу маалыматтуулугун жогорулатуу боюнча маалыматтык сессияларды камтыган комплекстүү иш-чаралары башталган. 

Мобилдик клиника эки жумадан ашуун убакыт Лейлек жана Баткен райондорунун чек арадагы 8 айылында болуп келмекчи. Дарыгерлер кыйла сапаттуу жана натыйжалуу иш жүргүзүү үчүн ар бир айылга бир нече күндөн токтошот. 

Долбоордун алкагында Лейлек районунун айылдарына мобилдик клиниканын сапарлары уюштурулмакчы, алар: Интернационал, Кулунду, Ак-Суу жана Катран айылдары.

Мобилдик клиниканын Лейлек районундагы сапарларынын графиги

1. 03-04-октябрь 2023-ж. - Кулунду а/ө- Интернационал айылы – “40 лет Кыргызстана” ат. ОМ (орто мектеп)
2. 05-06-октябрь 2023-ж. - Кулунду а/ө- Кулунду айылы – Кулунду ЖДПБ
3. 09-10 октябрь 2023-ж. – Ак-Суу а/ө- Ак-Суу айылы – Ак-Суу ОМ
4. 11-12-октябрь 2023-ж. – Катран а/ө- Катран айылы – Ата-Журт аянты

Баткен районунда мобилдик клиника: Ак-Татыр, Көк-Таш, Боз-Адыр жана Ак-Турпак айылдарына барат.

Мобилдик клиниканын Баткен районундагы сапарларынын графиги

1. 13-14-октябрь 2023-ж. – Ак-Татыр а/ө - Ак-Татыр айылы – Ак-Татыр ОМ
2. 16 -17-октябрь 2023-ж. – Ак-Сай а/ө - Кок-Таш айылы – Көк-Таш ОМ
3. 18-19-октябрь 2023-ж. – Суу-Башы а/ө - Боз-Адыр айылы – Боз-Адыр гимназиясы
4. 20-21-октябрь 2023-ж. – Торт-Гул а/ө - Ак-Турпак айылы –№12 ҮДТ

Кошумча медициналык текшерүүнү же болбосо адистердин кеп-кеңешин талап кылган оорулар аныкталган учурда, дарыгерлер адистештирилген дарылоо мекемелерине жолдомо беришет. Ошондой эле көчмө клиниканын ишинин жыйынтыгы боюнча натыйжалар андан ары байкоо жүргүзүү жана бейтаптарды кароо үчүн жер-жерлердеги саламаттык сактоо уюмдарынын жетекчилерине берилет. 

Долбоордун иш-чараларын «Үй-бүлөнү пландоо кыргыз альянсы» коомдук уюму Эл аралык өнүктүрүү үчүн Улуу Британиянын Өкмөтүнүн жана Кыргызстандагы БУУнун Калк жайгаштыруу фондунун (ЮНФПА) каржылык колдоосу астында ишке ашырып жатат.